هنر، بازتاب صفات انسانی، برآورنده نیازهای روحی و نمایشگر توانایی، برتری و زبردستی آدمی است و او را در آفاق فضلیتهای نفسانی پرواز میدهد و از وی دلجویی و غمزدایی میکند. در این میان هنر قلمدان، در ایام کهن یکی از زیباترین هنرهای صنایع مستظرفه در فنون آرایه های هنری ایران به شمار میرفت و از ابزار حساس و ارزشمند خوشنویسان بزرگ ایران زمین بوده است. از این رو در یکی از فصل های کتاب به تفصیل به آن پرداخته شده است.
قلمدان و قلمدانسازی با فرهنگ و هنر ایران رابطه و پیوندی دیرینه دارد . از یک طرف مهمترین و گران ارج ترین میراث های هنرهای ظریف نقاشی، مینیاتور،تذهیب، تشعیر، خوشنویسی، منبتکاری، خاتمکاری و ترصیع ایرانی بر قلمدانها نقش بسته است و از طرف دیگر در گذشتهای نه چندان دور، قلمدان به عنوان مهمترین ابزار کتابت به شمار میرفت و مؤثرترین عامل برانگیختن و ترغیب اقشار گوناگون مردم به فراگیری سوادآموزی و هنر خطاطی و خوشنویسی بود.
بنابراین هنرمندان خوشذوق و خوش قریحه ایرانی از این ابزار معمولی، هنر ویژهای را ابداع کردند، که به نام قلمدان شهره خاص و عام شد؛ هنری که قرنها در این مرز و بوم رایج بوده و گنجینه های بزرگی از هنر ملّی را به وجود آورده است.
